قفل دیجیتال کارتی (Keycard lock) یک روش راحت و کارآمد برای مدیریت، نظارت و کنترل فضاهای مسکونی، اداری و تجاری است. این سیستم دسترسی به افراد کمک میکند تا بتوانند حداکثر امنیت و عملکرد را در اختیار داشته باشد. بسیاری از ما چه به صورت تجربی و چه دیداری (مشاهده در فیلم‌ها یا تبلیغات تلویزیونی) قفل دیجیتال کارتی را دیده‌ایم و می‌دانیم که این سیستم با استفاده از یک کارت هوشمند کار میکند. اما بیایید یکم دقیق‌تر شویم و در مورد نحوه کارکرد و فواید و معایب آن بیشتر صحبت کنیم؛ با دیجی دی ال همراه باشید.
قفل کارتی چیست؟
قفل کارتی دارای یک رمز امنیتی است که به کاربر امکان می‌دهد از طریق درب‌های الکتریکی به داخل فضا دسترسی پیدا کند. این سیستم به یک کارت خوان (نصب شده روی درب) نیاز دارد که با کشیدن کارت روی کارتخوان (مانند دستگاه خودپرداز) یا قرار دادن کارت روی کارتخوان، مجوز دسترسی صادر می‌شود. با استفاده از کلید کارتی، کاربران دیگر نیازی به استفاده از کلید فیزیکی (فلزی) ندارند.
درعوض، یک مجوز دسترسی در داخل کارتخوان و یک تراشه در کارت تعبیه شده است که کد منحصربه فرد کارت توسط کارتخوان بررسی می‌شود. هنگامی که کارتخوان اعتبار دسترسی را تشخیص داد، با قفل درب ارتباط برقرار میکند و سیگنالی را به قفل مبنی بر صحت اطلاعات ورودی ارسال میکند. سپس به کاربر اجازه ورود داده می‌شود. کل این فرآیند کمتر از یک ثانیه به طول می‌انجامد.
فواید و معایب قفل کارتی
اکنون که نحوه کار کلید کارتی را یاد گرفتید، وقت آن است که به نکات مثبت و منفی انتخاب این سیستم اشاره کنیم:
مزایای قفل کارتی
- می‌تواند محدودیت‌هایی را برای زمان‌های خاص، سطح دسترسی محدود یا حتی تعداد مشخصی از درب‌ها ایجاد کند.
- قابلیت غیرفعال سازی از راه دور را فراهم میکند.
- به راحتی در کیف پول جا می‌گیرد و حمل آن آسان است.
- قابلیت تغییر کد بدون تغییر قفل را دارد (برخلاف کلید فلزی که با تغییر قفل باید کلاً عوض شود).
- معمولاً از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه‌تر از سایر فنآوری‌ها هستند (در مقایسه با سیستم بیومتریک).
- کارتخوان‌ها نسبت به قفل‌های مکانیک به تعمیر و نگهداری کمی نیاز دارند.
- اگر کارت گم شود یا به سرقت برود، دسترسی را می‌توان به راحتی مسدود کرد.
- برای هر کاربر می‌توان یک دسرسی مجزا ایجاد کرد که امنیت بهتری نسبت به یک کلید فلزی که همه از آن یک نسخه کپی دارند، فراهم میکند.
- دارا بودن قابلیت دسترسی چندگانه، مثلاً قفل دیجیتال کارتی مدل Mars در کنار استفاده از کارت دارای قابلیت دسترسی صفحه کلید رمزدار بسیاری ویژگی‌های دیگر است.
مشکلات قفل کارتی
- از این کارت نمی‌توان برای دسترسی از راه دور و ادغام با تلفن همراه استفاده کرد (برخی از قفل‌ها مانند قفل دیجیتال کارتی یوکا قابلیت دسترسی از راه دور را فراهم میکند). هنوز هم برای اجازه دسترسی به داخل باید به کارتخوان نزدیک شد.
- گم شدن یا جا گذاشتن کارت امنیت فضا را به خطر می‌اندازد، اما در مقایسه با کلید فلزی، امنیت بیشتری دارد.
- بسیاری از کارت با تکنولوژی پایین می‌توان با استفاده از دستگاه‌های مخصوص به راحتی هک کرد.
- کارت‌ها به مرور زمان دچار خرابی می‌شوند و در نتیجه به صرف هزینه برای نوسازی آنها نیاز است.
انواع قفل کارتی
نحوه دسته‌بندی این قفل هوشمند از طریق نوع کارت است:
۱- کارت ویگند (Wiegand Cards)
برخی از اولین کارت‌های کلیدی که برای یک سیستم قفل کارتی ایجاد شدند، کارت‌های Wiegand بودند که به نام مخترع آنها نامگذاری شده‌اند. در دهه ۱۹۷۰، جان آر ویگند کشف کرد که سیم مخصوص حرارت داده شده از آهن، کبالت و وانادیوم با عبور از یک میدان مغناطیسی به طور ناگهانی قطب را تغییر می‌دهد. یک حسگر پالس در صورت کشیدن کارت می‌تواند چندین سیم رت از طریق میدان به داده تبدیل کند.
یک کارت کلید ویگند از دو خط موازی سیم کوتاه برای ذخیره داده‌های باینری در قطبیت مغناطیسی استفاده میکند. هنگامی که کارت از طریق کارتخوان کشیده می‌شود، سیم‌ها به صورت یکسان و نقاط خالی به عنوان صفر ثبت می‌شوند. شماره منحصر به فرد ویگند سپس برای تأیید اعتبار به کنترل کننده ارسال می‌شود. این کارت ماندگاری بالاتری نسبت به سایر کارت‌های کلیدی دارد زیرا حاوی میکروچیپ یا سایر قطعات شکستنی نیست. در حالی که امروزه از کارت‌های ویگند به ندرت استفاده می‌شود، پروتکل ویگند هنوز هم رابط استاندارد اتصال کارتخوان‌ها و اسکنرها به کنترل کننده‌ها است.
۲- کارت مغناطیسی (Swipe Cards)
با استفاده از فنآوری موجود در قفل کارتی، کارت‌های نوار مغناطیسی (نوار مشکی رنگ پشت کارت) برای انتقال اطلاعات در یک مغناطیس‌خوان کشیده می‌شوند. نوار مشکی از آهن رباهای قطبی کوچک در چندین مسیر تشکیل شده است و مجموعه داده‌های بسیار طولانی‌تری را از یک کارت ویگند ایجاد میکند. هنگام کشیدن کارت در کارتخوان، آهن ربا ولتاژ متفاوتی را ایجاد کرده و آن را به اعتبار دودویی تبدیل میکند.
در حالی که اصل کار این کارت مانند ویگند است، آهن ربا به طور دائمی رمزگذاری نمی‌شود، بنابراین می‌توان آن را در صورت لزوم – یا به طور تصادفی – دوباره برنامه‌ریزی کرد. در طی کشیدن کارت، ساییدگی و پارگی می‌تواند نوار مغناطیسی را خراب کند، به این معنا که امکان دسترسی به داخل فضا از بین می‌رود.
۳- کارت آر اِف آی دی (RFID Cards)
در موارد بدون تماس (لمس یا کشیدن روی کارتخوان) معمولاً از رادیو فرکانس شناسایی یا RFID برای انتقال داده‌های ذخیره شده در میکروچیپ استفاده می‌شود. این کارت برای برقراری ارتباط با خواننده از فرکانس پایین ۱۲۵ کیلوهرتز استفاده میکند. کارت آر اف آی دی می‌تواند به طور فعال توسط یک باتری لیتیوم یا توسط کارتخوان تغذیه شود که به طور مداوم یک سیگنال رادیویی بُرد کوتاه را ارسال میکند.
هنگامی که کارت به اندازه کافی به کارتخوان نزدیک می‌شود، کارت انرژی کافی را برای ارسال شناسه روی تراشه برای خواننده ارسال میکند، سپس در صورت تأیید اعتبار اجازه دسترسی به داخل داده می‌شود. کاربر برای ورود به داخل محیط باید در فاصله ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر کارتخوان قرار گیرد. کارت RFID با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته قابل کپی شدن است.
۴- کارت اِن اف سی (NFC Cards)
عبارت «کارت هوشمند» معمولاً به معنای کارت‌های RFID با فرکانس بالا است که برای انتقال داده ها از Near-Field Communication یا به اصطلاح NFC استفاده میکند. فنآوری NFC با سرعت ۱۳٫۵۶ مگاهرتز معمولاً در قفل کارتی بدون تماس مشاهده می‌شود. آنها هنوز هم از انرژی القایی غیرفعال استفاده می‌کنند، اما این کارت ظرفیت ذخیره سازی بیشتری نسبت به کارت‌های ۱۲۵ کیلوهرتز RFID دارد،
بنابراین می‌توانند علاوه بر ذخیره اطلاعات، رمزگذاری داده‌های را نیز انجام دهند. به همین ترتیب، امنیت آنها بیشتر از RFID و دیگر انواع کلید کارتی است و قابل کپی شدن نیستند. اما مهمترین عیب کارت NFC، بُرد کوتاه نسبت به RFID است کاربر باید در فاصله ۱۰ سانتی‌متری نسبت به کارتخوان قرار گیرد تا به داخل دسترسی داشته باشد.
کاربردهای قفل کارتی
این نوع قفل دیجیتال برای کاربردهای زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- هتل‌ها و اقامتگاه‌های مسافرتی
- ادارات و اماکن دولتی (مثلاً بانک‌ها)
- مراکز آموزشی، دانشگاه‌ها و مدارس
- باشگاه‌های ورزشی
- مراکز تجاری و فروشگاه‌ها
- مراکز درمانی و بیمارستان‌ها
- اتاق کنترل مترو
- کاربری مسکونی (منازل، آپارتمان‌ها و خانه‌های ویلایی)
- محیط‌های تحقیقاتی و آزمایشگاهی
- محیط‌های نظامی و امنیتی
چند واقعیت در مورد قفل کارتی هتلی
بسیاری از مردم معتقدند که این کارت‌ها حاوی اطلاعات حساس کاربران از جمله اطلاعات شخصی یا مالی هستند. واقعیت این است که اکثر کارت‌های کلیدی مورد استفاده در هتل فقط شماره اتاق و تاریخ اقامت را ذخیره می‌کنند. اطلاعات اضافی که می‌توانند در یک کارت کلید ذخیره شوند به چهار اطلاعات اصلی تقسیم می‌شوند:
- شماره اتاق
- تاریخ دسترسی مجاز برای ورود
- تاریخ دسترسی منقضی برای خروج
- شماره مهمان
این کارت‌ها کمترین اطلاعات ذخیره شده را در خود دارند، بنابراین امکان سوء استفاده را محدود می‌کنند. اما کارت‌های کلیدی در برابر سرقت یا گم شدن ایمن نیستند! و به یک فرد غریبه اجازه می‌دهد به اتاق مورد نظر دسترسی پیدا کند. این نوع لغو امنیت بیش از احتمال رمزگشایی اطلاعات روی کارت نگران کننده است.
اگرچه درست است که قفل کارتی هتلی از سوء استفاده مصون نیست، اما مقررات مدرن محافظت از اطلاعات از وقوع این امر جلوگیری می‌کنند. لازم به یادآوری است که همۀ مکان‌های جغرافیایی قوانین حریم خصوصی یکسانی ندارند. اگر به خارج از کشور سفر می‌کنید، به عنوان مثال در اروپا، کارت شما ممکن است جزئیات مالی مانند شماره کارت اعتباری را نیز در خود ذخیره کند.
کلام آخر
بسیاری از فضاهای تجای به ویژه هتل‌ها از کارت‌های دسترسی با نوارهای مغناطیسی استفاده می‌کنند. اما گزینه‌های دیگری برای دسترسی به اتاق‌های مختلف کارت‌های RFID و NFC هستند. به طور کلی، قفل کارتی برای دسترسی به مناطق خاص ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد تا امنیت و راحتی بیشتری را برای کاربران و صاحبان املاک فراهم کنند. بنابراین، به جای استفاده از کلید فلزی به دنبال راه حل‌های هوشمند و پیشرفته‌تری مانند کلید کارتی باشید.
ثبت ديدگاه